Vandaag een erg boeiend en geanimeerd maar té kort gesprek gehad met een interessante mens. We begonnen tijdens een rookpauze buiten met de universele opener ‘Is da na nog ne winter’, waarna we even grondig van mening verschilden over de hele klimaat-hysterie. We waren het er over eens dat Al Gore niks nieuws brengt, maar op een goed verpakte manier aan propaganda doet. Waar ik het minder mee eens was, was dat het allemaal overdreven is. ‘Want’, zo sprak de mens ‘op Canvas heeft er ne professor vorige week nog gezegd dat het eigenlijk andersom is: dankzij de mens is het wereldwijde klimaat niet nog meer ontspoord dan het nu is’. ( het was veel sappiger verwoord, maar Antwerps goed overbrengen op scherm is niet makkelijk, dus waag ik me er niet aan). Ik was het niet eens met m’n gesprekspartner, maar ik ging niet in het verweer omdat ik de bewuste uitzending gemist had, omdat ik ook niet wil beweren dat ik de waarheid zelf wél ken, en omdat ik geleerd heb respect te hebben voor mensen met meer grijze haren dan ikzelf. En ik probeer steeds vaker grotere oren te hebben in plaats van een grote mond…

Hét grote probleem was volgens de mens de bevolkingsexplosie. Als we immers België onder een grote glazen stolp zouden zetten, en dus verplicht zouden worden om de CO²-uitstoot tot nul te herleiden, of sterker nog: te overleven zonder input en output, dan nog zou het wel mislopen op termijn. De mens blijft zich immers voortplanten, en ruimte, water, lucht, voedsel en goederen in het algemeen worden vanzelf schaars. En dat is wat er nu gebeurt met de Aarde: al staat er geen stolp over, door het groeiend aantal bewoners wordt alles vanzelf schaars. Een mooi beeld, waar ik graag verder over had gekletst, maar toen maakten we een sprong van de ecologische zaak naar de sociale zaak (we zijn tenslotte allebei sociale werkers, ik van opleiding, hij van beroep).

‘De mensen laten zich niet meer horen’, sprak m’n rookgezel. ‘Ik ben een paar generaties ouder als gij, en ik heb de hippies meegemaakt, de punks, de provo’s. Maar nu: de mensen laten zich gewoon doen! Er is geen kritiek meer op de staat’. En daar was ik het roerend mee eens. Er is geen contra-beweging meer. Natuurlijk zijn er de anders-globalisten, en de ecologische strijders, en ik vergeet er vast nog een boel, maar het systeem wordt niet meer structureel in vraag gesteld. Er is geen anti-beweging meer. ‘De mensen worden gesust, opdat ze toch hunne mond maar niet zouden opentrekken’. Akkoord, maar daar hebben we wél voor gestreden sinds 1891! WO II was erg, en laat ons afspreken dat we dat nooit meer meemaken, maar toen is een tweede belangrijke stap gezet in de ontvoogding en emancipatie van de lagere klassen. De gewone man werd ineens belangrijk (want moest meedraaien in de oorlogsmachine), en de vrouwen kregen een nieuwe rol toebedeeld (alle mannen zaten immers aan het front). Na de Oorlogen kwamen de Golden Sixties, waarin nieuwe behoeften werden gecreëerd én vervuld. Niet voor iedereen, maar zaken als stromend water, verwarming, riolering enzovoort geraakten sindsdien ingeburgerd. En het sociaal stelsel is (bij ons) steeds uitgebreid! Er is voor veel dingen gestreden, én veel van die gevechten hebben we gewonnen. We hebben de sociale zekerheid, daaronder hebben we een sociaal vangnet gehangen (OCMW en andere ‘uitzonderlijke steunmaatregelen’ zoals dat heet), en daar nog onder is er een matras voor wie daar nog naastvalt. We hebben dus niet veel om voor te vechten…

En toch blijkt dat 1 op 7 Belgen eigenlijk arm dan wel kansarm is. En dat is té veel… We hebben even het hedendaags socialisme even onder de loep genomen, en mijn gezel, die nog de echt linkse SP van dichtbij had ervaren, zei het mooi: “Hoe kan ne socialist (Vande Lanotte) roepen dat we Gore met z’n allen moeten geloven. En zelfs moeten doen wat hij zegt!!” Hoe belangrijk ik ons leefmilieu ook vind, ik geloof ook heilig dat je niet kan roepen dat mensen dubbel glas moeten installeren, als ze niet eens weten op dit moment of ze het schoolgeld van hun kinderen binnen 8 maanden wel kunnen betalen. Hell: veel vaker dan ik dagelijks besef zijn er mensen die de 22 resterende dagen van deze maand moeten zien door te komen met een som die ik er op een fout weekend doorfeest, of zelfs zonder geld. ‘Ne echt linkse politieker weigert een loon te ontvangen zoals ze nu doen, zolang er nog 1 iemand is in België die een leefloon van 600 euro krijgt’.

We kwamen samen tot de conclusie dat er op dit moment geen kleuren meer zijn, geen ideologieën. Helaas moest de mens toen terug aan het werk, maar ik lul hier nog even door.

De oude zuilen hebben zichzelf overbodig gemaakt. De Christen-Democraten hadden sociale punten, vanuit een religieus vertrekpunt. Zo verenigden ze de betere ‘klasse’ met hen die het minder hadden. De Liberalen streden voor vrijheid, en waren de spreekbuis van ondernemers en grootgrondbezitters, en de Socialisten vochten voor emancipatie van de armen, en tégen ongebreideld kapitalisme. En dat vertaalde zich in hun vakbonden, hun mutualiteiten, jeugdbewegingen, buurtwerkingen etcetera. Die duidelijke ideeën zijn er niet meer. Misschien omdat ze zijn voorbijgestreefd, letterlijk. Omdat ze hun bestaansrecht verloren hebben. Omdat ze geslaagd zijn in hun opzet.

Zonder duidelijke kleuren, en zonder breed verspreide tekortkomingen, is er geen reden tot protest. De oude doelen zijn gehaald, maar nog niet op punt gezet. Daarvoor is er volgens mij een nieuwe kleur nodig, een nieuw streven. De politieke families hebben allemaal accenten op hun programma staan die vroeger het alleenrecht waren van een andere familie. En zo hoort het ook: een samenleving hoort te zorgen dat bedrijven goed draaien, zodat mensen werk hebben en zodat er genoeg inkomsten zijn om de sociale zekerheid op peil te houden. Zuiniger en bewuster leven is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de portemonnee, en gaat de schaarste tegen. Meer dan ooit ben ik van mening dat liberalisme en socialisme bijvoorbeeld elkaars sterke punten moeten erkennen en in de praktijk brengen. De economie optimaliseren met oog voor alle lagen van de bevolking, het sociaal middenveld organiseren op een liberale, zelfs economische manier.

De middenklasse is steeds groter geworden, en alles en iedereen richt zich daarop: de media, de politiek, het zorgaanbod,… Luxe is een recht geworden, en steeds meer mensen bereiken het ook. Maar nog steeds zijn er mensen die er falikant naast grijpen…

We gingen uit elkaar met de woorden: ‘Revolutie, godverdoemme. Maar gij moet het doen, mijnen tijd is gepasseerd’. De mens heeft gelijk, maar wat nu? Mee het systeem instappen, om het van binnenuit te veranderen? Mijn haar niet meer wassen en betogen? En waar moet ik voor strijden? En hoe? Hard genoeg roepen? Tegen het establishment stampen? Zelfs dat is in de mode, en volledig aanvaard. Mensen betalen er zelfs voor om op hun vrije avond naar te gaan kijken.

Is het daarom dat ik in de lessen sociologie al te horen kreeg over de uitgestelde volwassenheid? Dat zinloos geweld terug meer verontwaardiging opwekt? Omdat de jongeren van 2008 in een puberteit zitten die doet verlangen naar protest, naar zelf zoeken, naar stampen tegen huisjes, in een periode waarin geen grote ideologieën meer zijn, waarin stampen mag? Alles mag, en net doen wat niet mag is zo nodig om grenzen te leren kennen.